Jump to content

पृथ्वीचे चुंबकीय क्षेत्र

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

पृथ्वीचे चुंबकीय क्षेत्र ज्यास भूचुंबकीय क्षेत्र असेही म्हणतात, ते, पृथ्वीच्या आतील बाजुतून अवकाशात पसरलेले असते. त्याची भेट मग तेथील सौर वातास होते. सौर वादळ म्हणजे सूर्यापासून येणारा भारीत कणांचा एक झोत असतो.

पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर त्याची अभिमिती(मॅग्निट्युड) ही २५ ते ६५ मायक्रोटेस्लास (०.२५ - ०.६५ गॉस) या दरम्यान असू शकते. ढोबळमानाने, ते चुंबकीय द्विध्रुवांचे एक असे क्षेत्र असते,जे सध्याचे स्थितीत, पृथ्वीच्या फिरण्याच्या अक्षाशी १० अंश झुकलेले असते. ते अशा प्रकारे असते कि, जसे एखादे कांब-चुंबक(बार मॅग्नेट) त्या कोनावर पृथ्वीच्या केंद्रात ठेवलेले आहे.

उत्तर भू-चुंबकीय ध्रुव, जो उत्तरी गोलार्धात ग्रीनलॅंड येथे स्थित आहे, तो खरेतर पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राचा दक्षिणी ध्रुव आहे, आणि दक्षिणी भू-चुंबकीय ध्रुव हा त्याचा उत्तरी ध्रुव आहे. कांब-चुंबक(बार मॅग्नेट) यासमान नसलेले पृथ्वीचे चुंबकीय क्षेत्र हे काळानुसार बदलत असते, कारण त्याची निर्मिती ही पृथ्वीच्या बाह्य गाभ्यातील वितळलेल्या लोह संयुगाच्या चलनवलनामुळे होते.

महत्त्व

[संपादन]

जेणेकरून आपण चुंबकीय क्षेत्राचे महत्त्व पाहू शकाल, हे आपल्या ग्रहाभोवती काय कार्य करते आणि त्याचे काय कार्य करते हे आम्ही सांगणार आहोत. आम्ही आधी सांगितल्याप्रमाणे, सौर वायूच्या नुकसानीपासून आपले संरक्षण करते. या चुंबकीय क्षेत्राबद्दल धन्यवाद, आम्ही सौर वायूसारख्या काही अत्यंत आकर्षक घटनेद्वारे पाहू शकतो अरोरा बोरलिस.

हे चुंबकीय क्षेत्र आपल्या वातावरणात देखील जबाबदार आहे. वातावरण असे आहे जे सूर्याच्या सौर किरणांपासून आपले रक्षण करते आणि राहू शकणारे तापमान राखते. तसे न केल्यास तापमान 123 डिग्री ते -153 डिग्री दरम्यान असेल. हे देखील म्हणले पाहिजे की पक्षी आणि कासव यासारख्या प्रजातींसह हजारो प्राणी त्यांच्या स्थलांतर काळात नॅव्हिगेट करण्यासाठी आणि दिशा देण्यासाठी चुंबकीय क्षेत्राचा उपयोग करतात.

मला आशा आहे की या माहितीसह आपण पृथ्वीच्या चुंबकीय क्षेत्राबद्दल आणि त्याबद्दलचे महत्त्व जाणून घेऊ शकता.

मुख्य गुणधर्म

[संपादन]

वर्णन

[संपादन]

तीव्रता

[संपादन]

भौगोलिक बदल

[संपादन]

द्विध्रुवीय ढोबळमान

[संपादन]

चुंबकिय ध्रुव

[संपादन]

अल्पकालिक बदल

[संपादन]

भविष्य

[संपादन]

मोजणी व विश्लेषण

[संपादन]

हे सुद्धा पहा

[संपादन]

संदर्भ आणि नोंदी

[संपादन]

बाह्य दुवे

[संपादन]